Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego każdy człowiek pachnie inaczej? Zapach ludzkiego ciała składa się z wielu odorantów, takich jak alkohole, ketony, aldehydy, estry, etery, węglowodory i inne. Kluczowe odoranty u człowieka znajdują się przede wszystkim w okolicach stóp oraz pach.
Na zapach ludzkiego ciała wpływa zarówno genetyka, czyli płeć oraz rasa, jak i aktualne choroby, stosowane leki oraz nawyki, takie jak utrzymywana dieta, palenie czy spożywanie alkoholu.
Wiek a zapach ciała
Zapach ciała zmienia się w poszczególnych etapach naszego życia. Nasze subiektywne odczucia pokazują, że oceniamy zapach noworodka jako przyjemny, natomiast zapach człowieka dojrzałego staje się dość charakterystyczny, aczkolwiek niekoniecznie przyjemny.
Za zapach ciała człowieka odpowiedzialne są gruczoły ekrynowe, łojowe i apokrynowe, a także aktywność bakterii. Gruczoły łojowe wydzielają mieszankę lipidów i wolnych kwasów tłuszczowych, z których powstają odoranty. Gruczoły swój szczyt aktywności osiągają w wieku dorosłym, a mniej aktywne są zarówno w wieku młodym, jak i po siódmej dekadzie życia. Zmiana ilości i jakości wydzieliny gruczołów ma wpływ na intensywność zapachu ciała człowieka, a także na to jak go oceniamy.
Zapach kobiety i mężczyzny
Na zapach naszego ciała ma wpływ również płeć. W przeprowadzanych badaniach dotyczących postrzegania intensywności zapachu ciała u różnych grup zaobserwowano, że niezależnie od grupy wiekowej zapach ciał kobiecych zawsze był oceniany jako mniej intensywny od zapachu mężczyzny. Zapach kobiety znacznie częściej oceniany jest również jako przyjemniejszy niż zapach mężczyzny. Nieprzyjemne, jak i szczególnie intensywne zapachy zazwyczaj są przypisywane płci męskiej.
System komunikacji węchowej
Jak ważny jest zapach, obserwujemy choćby w świecie zwierząt, które dzięki niemu odkrywają oraz przetwarzają informacje.
Dla człowieka zapach własny jest jednym z elementów systemu komunikacji węchowej. Badania wskazują, że matka jest w stanie rozpoznać zapach swojego biologicznego dziecka – będzie się on wyróżniał na tle innych prezentowanych jej zapachów. Zapach nie tylko odgrywa ogromną rolę w relacji matki z dzieckiem, ale również jest wykorzystywany przy wyborze partnera, odczuwaniu emocji lub komunikowaniu chorób.
Faktem jest, że wraz z wiekiem zmienia się zapach człowieka, co jest wynikiem zmiany składu chemicznego odorantów na skórze, a także aktywności gruczołów.
—
Natsch A., Emter R. (2020) The specific biochemistry of human axilla odour formation viewed in an evolutionary context.
Preti G., Leyden J.J. (2002) Body odor in dermatologic diagnosis.
Wysocki C.J., Preti G. (2000) Human body odors and their perception.
Gower D.B., Ruparelia B.A. (1993) Olfaction in humans with special reference to odorous 16-androstenes: their occurrence, perception and possible social, psychological and sexual impact.
Pochi P.E., Strauss J.S., Downing D.T. (1979) Age-related changes in sebaceous gland activity.
Doty R.L., Orndorff M.M., Leyden J., Kligman A. (1978) Communication of gender from human axillary odors: Relationship to perceived intensity and hedonicity.
Hold B., Schleidt M. (1977) The importance of human odour in non-verbal communication.
Russell M.J. (1976) Human Olfactory Communication.
Doty R.L., Green P.A., Ram C., Yankell S.L. (1982) Communication of gender from human breath odors: Relationship to perceived intensity and pleasantness.
Roberts S.C., Havlíček J., Schaal B. (2020) Human olfactory communication: current challenges and future prospects.